GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM
Tranh chấp đất đai là một trong những vấn đề pháp lý phức tạp và nhạy cảm, đặc biệt khi có sự tham gia của yếu tố nước ngoài. Với sự phát triển của nền kinh tế, dòng vốn đầu tư từ nước ngoài vào Việt Nam ngày càng gia tăng, kéo theo nhu cầu sử dụng đất của các tổ chức, cá nhân nước ngoài cũng không ngừng mở rộng. Tuy nhiên, sự khác biệt về pháp lý, văn hóa và quyền lợi giữa các bên đã tạo ra nhiều tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu, sử dụng và chuyển nhượng đất đai. Pháp luật Việt Nam đã có những quy định cụ thể về giải quyết tranh chấp đất đai có yếu tố nước ngoài, nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia. Tuy nhiên, việc áp dụng các quy định này trong thực tiễn không phải lúc nào cũng đơn giản, do sự phức tạp về pháp lý và tính chất đa dạng của các vụ tranh chấp. Do đó, việc nghiên cứu các quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn áp dụng trong lĩnh vực này là cần thiết, nhằm tìm ra những giải pháp phù hợp để giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả và bền vững.
1. Thế nào là tranh chấp đất đai có yếu tố nước ngoài
Tranh chấp đất đai có yếu tố nước ngoài được hiểu là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai mà có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài; hoặc các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra tại nước ngoài; hoặc các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó ở nước ngoài.
2. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai có yếu tố nước ngoài
Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền:
Theo quy định, Ủy ban nhân dân (UBND) cấp huyện và cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp đất đai trong trường hợp các bên không có giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có giấy tờ nhưng không đồng ý về việc giải quyết tại tòa án.
Đối với tranh chấp đất đai có yếu tố nước ngoài, trong trường hợp liên quan đến đất do Nhà nước Việt Nam giao, cho thuê, hoặc có yếu tố liên quan đến quyền sở hữu của cá nhân hoặc tổ chức nước ngoài, UBND cấp tỉnh sẽ có thẩm quyền giải quyết.
Tòa án nhân dân:
Nếu các bên tranh chấp không đồng ý với quyết định của UBND hoặc có các yếu tố pháp lý phức tạp liên quan đến quyền sở hữu hoặc hợp đồng chuyển nhượng, Tòa án nhân dân sẽ có thẩm quyền giải quyết tranh chấp.
Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai có yếu tố nước ngoài là Tòa án nhân dân cấp tỉnh, vì các tranh chấp liên quan đến yếu tố nước ngoài thuộc thẩm quyền của tòa án cấp tỉnh theo Luật Tố tụng dân sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2024).
Các trường hợp tranh chấp đất đai có liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân nước ngoài, hoặc các tổ chức có vốn đầu tư nước ngoài đều do Tòa án cấp tỉnh giải quyết.
Trọng tài thương mại:
Trong một số trường hợp tranh chấp đất đai có yếu tố thương mại quốc tế, nếu các bên có thỏa thuận lựa chọn trọng tài làm phương thức giải quyết tranh chấp, thì trọng tài thương mại quốc tế hoặc trọng tài thương mại trong nước sẽ có thẩm quyền giải quyết. Tuy nhiên, điều này phải tuân theo các quy định của pháp luật Việt Nam về trọng tài và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Hòa giải cơ sở: Trước khi tiến hành các thủ tục pháp lý chính thức, theo quy định của Luật Đất đai sửa đổi 2024, tranh chấp đất đai có yếu tố nước ngoài cũng cần được hòa giải tại cơ sở. Hòa giải này có thể do UBND hoặc tổ hòa giải cơ sở tiến hành. Đây là bước quan trọng và bắt buộc trước khi đưa vụ việc ra tòa án hoặc UBND giải quyết.
3. Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai có yếu tố nước ngoài
Trường hợp đất có giấy chứng nhận hoặc các giấy tờ khác:
Bước 1: Tự hòa giải hoặc hòa giải tại ủy ban nhân dân xã/phường. Nếu hòa giải tại xã/phường thì chủ tịch ủy ban nhân dân xã/phường có trách nhiệm tổ chức hòa giải, việc hòa giải phải lập thành văn bản có chữ ký các bên.
Bước 2: trường hợp hòa giải ở xã/phường không thành thì có thể chọn khởi kiện Tòa án cấp tỉnh nơi có bất động sản.
Trường hợp đất không có giấy chứng nhận hoặc các giấy tờ khác:
Bước 1: Tự hòa giải hoặc hòa giải tại ủy ban nhân dân xã/phường. Nếu hòa giải tại xã/phường thì chủ tịch ủy ban nhân dân xã/phường có trách nhiệm tổ chức hòa giải, việc hòa giải phải lập thành văn bản có chữ ký các bên.
Bước 2: Trường hợp hòa giải ở xã/phường không thành thì có thể chọn khởi kiện Tòa án cấp tỉnh nơi có bất động sản hoặc nộp đơn yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để giải quyết. Nếu chọn ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết mà không đồng ý kết quả của chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh thì có thể khiếu nại lên Bộ trưởng Bộ tài nguyên và môi trường hoặc khởi kiện tòa án cấp tỉnh nơi có bất động sản.
Sau khi nhận được quyết định giải quyết tranh chấp đất đai lần đầu của người có thẩm quyền mà các bên hoặc một trong các bên tranh chấp không đồng ý với quyết định giải quyết thì phải gửi đơn đề nghị giải quyết tranh chấp lần hai đến người có thẩm quyền. Trong thời hạn không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết tranh chấp đất đai lần đầu hoặc không quá 45 ngày đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn mà các bên hoặc một trong các bên tranh chấp không có đơn gửi người có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai lần hai thì quyết định giải quyết tranh chấp lần đầu có hiệu lực thi hành
Trên đây là bài viết về GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM. Nếu quý khách hàng đang đối diện với bất kỳ vấn đề pháp lý nào hoặc có câu hỏi cần được giải đáp, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi thông qua Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline 1900.633.390. Chúng tôi cam kết sẽ phản hồi và hỗ trợ quý khách hàng một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp. Chân thành cảm ơn sự hợp tác và sự tin tưởng của quý khách hàng!
