Khi bỏ cấp huyện vợ chồng nộp đơn ly hôn ở đâu?

Khi bỏ cấp huyện vợ chồng nộp đơn ly hôn ở đâu?

Hiện nay, khi vợ chồng có nhu cầu ly hôn trong nước, tòa án có thẩm quyền thụ lý và giải quyết là Tòa án nhân dân cấp huyện, căn cứ theo các điều 29, 35 và 39 của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015. Tuy nhiên, trong bối cảnh cải cách bộ máy hành chính và tư pháp, một vấn đề đặt ra là: Nếu cấp huyện bị xóa bỏ, thì vợ chồng sẽ nộp đơn ly hôn ở đâu?

Đây không phải là câu hỏi lý thuyết, mà là vấn đề thực tiễn cần được phân tích rõ, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền tiếp cận công lý của người dân, cũng như tính hợp pháp của quá trình giải quyết ly hôn.

1. Cơ sở hiện hành: Tòa án cấp huyện là nơi giải quyết ly hôn trong nước

Theo pháp luật hiện nay, việc ly hôn được chia thành hai loại: thuận tình và đơn phương. Mỗi loại có địa chỉ nộp đơn khác nhau:

• Nếu ly hôn thuận tình: đơn được nộp tại Tòa án nơi hai vợ chồng thỏa thuận.

• Nếu ly hôn đơn phương: đơn được nộp tại Tòa án nơi người bị yêu cầu ly hôn cư trú hoặc làm việc.

Trong cả hai trường hợp, Tòa án nhân dân cấp huyện là cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

2. Khi bỏ cấp huyện, hệ thống tòa án sẽ thay đổi ra sao?

Trong dự thảo sửa đổi Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, một định hướng rất rõ ràng đã được đưa ra: hệ thống tòa án sẽ không còn giữ nguyên cấp huyện, mà được tổ chức lại theo mô hình:

• Tòa án nhân dân tối cao

• Tòa án nhân dân cấp tỉnh

• Tòa án nhân dân khu vực (thay thế tòa án cấp huyện)

• Tòa án quân sự (với ba cấp độ)

Trong đó, Tòa án nhân dân khu vực là cấp tòa mới được thành lập, với phạm vi xét xử bao trùm nhiều đơn vị hành chính cấp cơ sở – tương đương hoặc mở rộng hơn so với cấp huyện cũ.

3. Nộp đơn ly hôn ở đâu khi bỏ cấp huyện?

Với sự thay đổi này, cần phân biệt rõ hai tình huống pháp lý:

➤ Trường hợp ly hôn không có yếu tố nước ngoài:

Khi bỏ cấp huyện, Tòa án nhân dân khu vực sẽ là nơi tiếp nhận và giải quyết yêu cầu ly hôn.
Đây là cơ quan kế thừa toàn bộ chức năng giải quyết các tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình vốn thuộc thẩm quyền của tòa án cấp huyện.

➤ Trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài:

Không bị ảnh hưởng bởi việc bỏ cấp huyện. Thẩm quyền vẫn thuộc về Tòa án nhân dân cấp tỉnh, bao gồm các trường hợp:

• Một bên là người nước ngoài

• Cả hai bên là người nước ngoài cư trú tại Việt Nam

• Có tài sản, con chung ở nước ngoài

• Cần ủy thác tư pháp quốc tế

4. Vấn đề cần lưu ý: xác định đúng tòa án, đúng mẫu đơn, đúng thẩm quyền

Dù hệ thống tòa án có thay đổi, người yêu cầu ly hôn vẫn phải tuân thủ nguyên tắc tố tụng: xác định đúng mẫu đơn (thuận tình hay đơn phương), chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định, và nộp tại đúng cơ quan có thẩm quyền.

5. Hồ sơ ly hôn cơ bản bao gồm:

• Đơn ly hôn (mẫu khác nhau cho thuận tình và đơn phương)

• Giấy đăng ký kết hôn (bản chính)

• CMND/CCCD của hai vợ chồng (bản sao chứng thực)

• Giấy khai sinh con (nếu có)

• Giấy tờ tài sản chung, nợ chung (nếu có)

• Chứng cứ chứng minh lý do ly hôn (nếu đơn phương)

6. Kết luận:

Việc bỏ cấp huyện là một phần của cuộc cải cách sâu rộng nhằm tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Trong bối cảnh đó, người dân cần đặc biệt lưu ý rằng: khi Tòa án nhân dân cấp huyện bị xóa bỏ, thì thẩm quyền giải quyết ly hôn trong nước sẽ do Tòa án nhân dân khu vực đảm nhiệm.

Việc xác định đúng thẩm quyền không chỉ là điều kiện bắt buộc để Tòa án thụ lý đơn, mà còn là bước khởi đầu cần thiết để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên trong vụ ly hôn.

Nếu bạn cần hỗ trợ xác định đúng nơi nộp đơn, soạn thảo hồ sơ ly hôn hoặc đồng hành trong quá trình xét xử, hãy liên hệ với Luật Nguyên Phát:

📞 Hotline: 1900.633.390
📍 Hà Nội: Số 21, ngõ 158 Nguyễn Khánh Toàn, Cầu Giấy
📍 TP.HCM: Dương Quảng Hàm, Phường 6, Gò Vấp