KHI HAI VỢ CHỒNG KHÔNG THỎA THUẬN ĐƯỢC VỀ MỨC CẤP DƯỠNG CHO CON SAU LY HÔN THÌ TÒA ÁN GIẢI QUYẾT NHƯ THẾ NÀO?
Ly hôn không chỉ là sự chấm dứt quan hệ hôn nhân mà còn kéo theo nhiều vấn đề pháp lý phức tạp, đặc biệt là liên quan đến quyền lợi của con cái. Một trong những vấn đề được quan tâm nhiều nhất là mức cấp dưỡng cho con sau ly hôn. Mặc dù pháp luật Việt Nam đã quy định rõ ràng về trách nhiệm cấp dưỡng cho con cái sau khi cha mẹ ly hôn, nhưng thực tế không phải lúc nào hai vợ chồng cũng có thể thỏa thuận được về mức cấp dưỡng này. Vậy khi xảy ra tranh chấp, tòa án sẽ giải quyết như thế nào? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các quy định pháp luật và quy trình tòa án xử lý tình huống khi hai bên không đạt được thỏa thuận về mức cấp dưỡng cho con sau ly hôn.
1. Nghĩa vụ cấp dưỡng được hiểu như thế nào?
Căn cứ theo quy định tại các điều 82, điều 83 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, cấp dưỡng là nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái ngay cả khi đã ly hôn. Việc cấp dưỡng nhằm đảm bảo điều kiện sống, học tập, và phát triển bình thường của con, đồng thời cũng thể hiện trách nhiệm của cha mẹ đối với con khi quan hệ hôn nhân chấm dứt.
2. Quy định về mức cấp dưỡng hiện nay
Việc cấp dưỡng sau khi ly hôn được thực hiện dựa theo nguyên tắc quy định tại Điều 116 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: “Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.”
Dựa trên quy định tại Điều 116, có thể thấy mức cấp dưỡng được thỏa thuận giữa người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó. Tức là người không trực tiếp nuôi con có thể thỏa thuận mức cấp dưỡng với con hoặc với người đang trực tiếp nuôi con. Mức cấp dưỡng được xác định căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng. Tuy nhiên, nếu các bên không tự thỏa thuận được thì có thể yêu cầu Tòa án giải quyết. Bên cạnh đó, mức cấp dưỡng này cũng có thể thay đổi do thỏa thuận của các bên, nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
Trước đây, Nghị quyết số 02/2000/NQ-HĐTP ngày 23 tháng 12 năm 2000 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC hướng dẫn áp dụng một số quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 có hướng dẫn như sau: “Tiền cấp dưỡng nuôi con bao gồm những chi phí tối thiểu cho việc nuôi dưỡng và học hành của con và do các bên thỏa thuận. Trong trường hợp các bên không thoả thuận được thì tùy vào từng trường hợp cụ thể, vào khả năng của mỗi bên mà quyết định mức cấp dưỡng nuôi con cho hợp lý”.
Thực tiễn giải quyết tại các Tòa án trước đây và hiện tại thường vận dụng quy định tại khoản 2, phần III của Công văn số 24/1999/KHXX ngày 17/3/1999 của TANDTC, cụ thể là “Toà án phải xem xét đến khả năng kinh tế nói chung và thu nhập nói riêng của người phải đóng góp phí tổn cũng như khả năng kinh tế nói chung và thu nhập nói riêng của người nuôi dưỡng con. Trong đó mức đóng góp phí tổn nuôi dưỡng, giáo dục con tối thiểu không dưới 1/2 (một phần hai) mức lương tối thiểu do Nhà nước quy định tại thời điểm xét xử sơ thẩm đối với một người con”.
Hiện nay, chưa có văn bản chính thống nào quy định cụ thể mức cấp dưỡng cho con sau khi bố mẹ ly hôn. Vì vậy, để xác định mức cấp dưỡng cụ thể, Tòa án thường sẽ tham chiếu các hướng dẫn nghiệp vụ như đã đề cập ở trên hoặc căn cứ vào chứng từ, hóa đơn… liên quan đến chi phí hợp lý để nuôi dưỡng, chăm sóc con và thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng.
3. Cách thức giải quyết tranh chấp về mức cấp dưỡng khi ly hôn
Thứ nhất, trường hợp hai vợ chồng không thỏa thuận được về mức cấp dưỡng, một bên hoặc cả hai có thể nộp đơn yêu cầu tòa án giải quyết. Đơn yêu cầu này cần nêu rõ lý do không thể thỏa thuận, các đề xuất về mức cấp dưỡng và các tài liệu chứng minh khả năng tài chính của bên cấp dưỡng và nhu cầu của con.
Thứ hai, sau khi thụ lý đơn yêu cầu, Tòa án sẽ tiến hành thẩm định, xác minh tình trạng tài chính của cả hai bên, bao gồm thu nhập, tài sản, và các khoản chi tiêu khác. Đồng thời, tòa án cũng sẽ xem xét nhu cầu thực tế của con cái, bao gồm các chi phí sinh hoạt hàng ngày, học phí, chi phí y tế, và các khoản chi tiêu khác liên quan đến việc nuôi dưỡng và giáo dục con.
Thứ ba, dựa trên các thông tin đã thu thập, tòa án sẽ ra quyết định về mức cấp dưỡng phù hợp. Tòa án sẽ cân nhắc các yếu tố như: khả năng tài chính của bên cấp dưỡng, mức sống của con trước khi ly hôn, nhu cầu thiết yếu của con, và lợi ích tốt nhất của con. Mức cấp dưỡng được tòa án quyết định có thể cao hơn hoặc thấp hơn so với mức đề xuất ban đầu của các bên, nhưng phải đảm bảo quyền lợi chính đáng của con.
Như vậy, đối với trường hợp hai vợ chồng không thể thỏa thuận được về mức cấp dưỡng khi ly hôn, họ có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định về mức cấp dưỡng dựa trên những điều kiện về tài chính, mức sống,…với mục đích quan trọng hơn cả là đảm bảo những gì tốt nhất cho đứa trẻ.
Trên đây là bài viết KHI HAI VỢ CHỒNG KHÔNG THỎA THUẬN ĐƯỢC VỀ MỨC CẤP DƯỠNG CHO CON SAU LY HÔN THÌ TÒA ÁN GIẢI QUYẾT NHƯ THẾ NÀO? Nếu quý khách hàng đang đối diện với bất kỳ vấn đề pháp lý nào hoặc có câu hỏi cần được giải đáp, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi thông qua Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline 1900.633.390. Chúng tôi cam kết sẽ phản hồi và hỗ trợ quý khách hàng một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp. Chân thành cảm ơn sự hợp tác và sự tin tưởng của quý khách hàng!
